Xin chào các bạn quay trở lại với kênh tài chính HoTroVay.Vn. Đối với các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam thì khái niệm ESOP không có gì là xa lạ nội dung bài viết hôm nay mình sẽ nói về ESOP những lợi ích và những mặt trái của nó. Trước tiên hãy cùng tìm hiểu ESOP là gì.
1. Cổ ESOP là gì?
ESOP Là cụm từ viết tắt của (Employee Stock Option Plan) dịch ra là quyền chọn cổ phiếu cho người lao động, hiểu đơn giản thì ESOP là chính sách phát hành cổ phiếu cho ban lãnh đạo và nhân viên của doanh nghiệp với mức giá ưu đãi.
Về cơ bản thì cổ phiếu ESOP cũng không khác gì một cổ phiếu phổ thông chỉ là nó bán với giá rẻ và có thể kèm thêm điều kiện về thời gian hạn chế chuyển nhượng. Mức giá chuyển nhượng của cổ phiếu ESOP thường thấp hơn nhiều so với thị giá của cổ phiếu. Và một số công ty thì Thậm chí còn phát hành của biểu OSEP với mức giá 0 đồng cho ban lãnh đạo và nhân viên
1.1. Chính sách OSEP có tác dụng gì?
Cổ phiếu ESOP phát hành cho ban lãnh đạo và nhân viên có bản chất là một khoản thưởng sau khi mua cổ phiếu OSEP với giá rẻ ban lãnh đạo và nhân viên có thể bán cổ phiếu đó ra trên thị trường để thu được một khoản tiền lãi vì vậy cổ phiếu ESOP là một khoản Phúc Lợi có tác dụng khuyến khích ban lãnh đạo mọi người lao động làm việc hăng say và cống hiến hơn cho tổ chức.
Một số công ty có chính sách phát hành cổ phiếu ESOP giới hạn về thời gian chuyển nhượng từ 1 đến 3 năm giúp gắn kết lợi ích của người lao động với công ty.
2. Nguồn phát hành cổ phiếu ESOP đến từ đâu
Cổ phiếu ESOP thường là những cổ phiếu được phát hành mới trong ban lãnh đạo và nhân viên. Trong một số trường hợp các công ty cũng có thể sử dụng nguồn cổ phiếu quỹ Nếu doanh nghiệp có cổ phiếu quỹ để phát hành cổ phiếu ESOP.
Một số ban lãnh đạo thậm chí còn được thực hiện việc mua cổ phiếu quỹ trên thị trường để rồi sau đó dùng cổ phiếu này phát hành cổ phiếu ESOP cho nhân viên. Có một thực tế là ban lãnh đạo các doanh nghiệp thích phát hành cổ phiếu ESOP, vậy lý do ngồi đây là gì?.
Lý do thứ nhất, là lợi ích về thuế thu nhập cá nhân khi phát hành cổ phiếu ESOP ban lãnh đạo không phải chịu thuế thu nhập cá nhân chỉ khi bán cổ phiếu ESOP thì họ mới phải chịu mức thuế suất 0,1% giá trị chuyển nhượng. Mức thuế này thấp hơn rất nhiều so với mức thuế mà ban lãnh đạo phải chịu khi họ nhận các hội thưởng bằng tiền mặt. Nếu nhận thưởng bằng tiền mặt mức thuế thu nhập cá nhân sẽ ở mức rất cao có thể lên tới 35% giá trị của khoản thưởng.
Lý do thứ hai, là khi phát hành cổ phiếu ESOP thì doanh nghiệp không phải có chi phí trên báo cáo tài chính nhờ đó doanh nghiệp sẽ tiếp tục có thể báo lại ở mức cao. Nếu trích thưởng bằng tiền mặt cho ban lãnh đạo nhân viên thì lợi nhuận trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp sẽ phải đặt điều chỉnh giảm vi lợi nhuận của những doanh nghiệp phát hành nhiều cổ phiếu ESOP như công ty Cổ phần Đầu tư thế giới di động chẵn hạn có thể bị giãn tới 30% Nếu doanh nghiệp này thưởng cho ban lãnh đạo và nhân viên bằng tiền mặt thay vì phát hành cổ phiếu ESOP.
2.1. Mặt trái của ESOP là gì?
Chính sách phát hành cổ phiếu ESOP sẽ mang hợp lý khi nó cân bằng và hài Hòa Lợi ích của cổ đông ban lãnh đạo và nhân viên công ty. Tuy nhiên, vì ban lãnh đạo là những người thường được hưởng lợi nhiều nhất từ chính sách phát hành cổ phiếu ESOP lên chính sách ESOP mà họ đề xuất tại hội đồng Cổ đông thông qua thường có mục đích ưu tiên lợi ích của bạn thường hội trước tiên. Những mặt trái
của ESOP bao gồm nhiều nhà lãnh đạo doanh nghiệp sử dụng chính sách ESOP để tránh các khoản thuế thu nhập cá nhân và thuận lợi cho riêng mình. Thứ hai việc phát hành ESOP làm pha loãng Cổ phiếu của doanh nghiệp và gây thiệt hại cho cổ đông. Thứ ba khi phát hành cổ phiếu ESOP doanh nghiệp không tiết kiệm được thuế thu nhập doanh nghiệp do không hạch toán chi phí. Ngược lại nếu thưởng bằng tiền mặt cho ban lãnh đạo và nhân viên thì công ty sẽ tiết kiệm được thuế thu nhập doanh nghiệp.
Một số ví dụ về doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ESOP năm 2019 ngân hàng VPBank phát hành 31 triệu cổ phiếu ESOP trong đó tổng giám đốc Nguyễn Đức Vinh được mua 15,4 triệu cổ phiếu chiếm gần một nửa.
Trước đó vào năm 2018 SEO Nguyễn Đức Vinh cũng được mua 15,5 triệu cổ phiếu ESOP trong tổng số 33,7 triệu Cổ phiếu phát hành cho ban lãnh đạo và nhân viên với chính sách ESOP này ông Nguyễn Đức Vinh trở thành lãnh đạo ngân hàng Hiện thưởng lớn nhất Việt Nam với giá trị chênh lệch giữa giá cổ phiếu ESOP và trị giá lên tới hơn 300 tỷ.
Công ty Cổ phần Đầu tư thế giới di động mã cổ phiếu MWG cũng là một doanh nghiệp có lịch sử phát hành liên tục cổ phiếu ESOP theo thống kê của mình thì từ năm 2014 đến 2020 mwg đã phát hành và thưởng tổng cộng hơn để mỗi chiều về ESOP cho ban lãnh đạo và nhân viên công ty lượng cổ phiếu này chiếm Tới 15,7% tổng lượng cổ phiếu MWG vừa đang lưu hành trên thị trường.
2.2. Lời khuyên gì cho các nhà đầu tư cổ phiếu ESOP cá nhân
Là nhà đầu tư cá nhân bạn cần tỉnh táo với chính sách phát hành cổ phiếu ESOP liên tục của các doanh nghiệp bạn cần đánh giá xem chính sách phát hành cổ phiếu ESOP như vậy có hợp lý hay không Trước khi quyết định đầu tư vào bất kỳ doanh nghiệp nào
Vì về dài hạn chính sách ESOP sẽ chiếm một phần không nhỏ lợi nhuận kinh doanh của doanh nghiệp được chuyển từ cổ đông sang ban lãnh đạo và nhân viên của công ty.
Cảm ơn bạn đã theo dõi Hãy nhớ theo giỏ HoTroVay.Vn để xem thêm các bài viết tiếp theo nhé.