Cổ phiếu ESOP là gì? Điều kiện, lợi ích và rủi ro khi phát hành

Cổ phiếu ESOP là gì? ESOP là một dạng cổ phiếu được phát hành cho người lao động tại những doanh nghiệp lớn. Vậy cụ thể hơn thì cổ phiếu này được phát hành dưới những điều kiện nào, có giá trị cao hay không? Cùng tìm hiểu về ESOP qua bài viết sau đây của HoTroVay.Vn ngay:

1. Cổ phiếu ESOP là gì? Làm sao để phát hành ESOP?

ESOP là chữ viết tắt từ cụm từ tiếng Anh là Employee Stock Ownership Plan. ESOP là một loại cổ phiếu được phát hành theo chương trình lựa chọn cho người lao động của một công ty, tổ chức nào đó.

Thông thường, những người lao động được phát hành của phiếu ESOP đều là những người đã làm việc lâu năm và có nhiều đóng góp cho mức độ phát triển của doanh nghiệp. Từng doanh nghiệp sẽ đưa ra tiêu chuẩn để đánh giá nhân viên trong các điều khoản hoặc quy chế được ban hành ban đầu.

Hiện nay, ở Việt Nam, Tập đoàn Thế giới di động MWG là một trong những đơn vị sử dụng hình thức này trong mô hình kinh doanh của mình.

1.1. Điều kiện phát hành cổ phiếu ESOP

Điều kiện để phát hành cổ phiếu ESOP là gì? Điều kiện phát hành ESOP theo quy định trong Thông tư số 162/2015/TT-BTC của Bộ tài chính là:

• Số cổ phiếu ESOP được phát hành hàng năm không được vượt quá 5% số cổ phần đang lưu hành trong công ty.
• Được Đại hội đồng cổ đông thông qua việc phát hành cổ phiếu ESOP

Bên cạnh đó, Hội đồng quản trị phải công bố rõ ràng 3 nội dung đó là:

• Tiêu chuẩn người lao động được tham gia chương trình và danh sách cụ thể
• Nguyên tắc trong xác định giá bán
• Nguyên tắc trong xác định lượng cổ phiếu phân phối cho mỗi cá nhân trong danh sách nói trên và thời gian phân phối cổ phiếu.
• Công ty phải có đủ nguồn vốn dựa vào căn cứ là báo cáo tài chính gần nhất được kiểm toán từ các nguồn Thặng dư vốn cổ phần, Quỹ đầu tư phát triển, Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, và các quỹ khác nếu có.

Bên cạnh đó, cũng phải tuân thủ theo những quy định phát hành cổ phiếu trong những trường hợp khác. Ví dụ: có thể phát hành cổ phiếu từ nguồn lợi nhuận sau thuế chưa được phân phối cùng các nguồn khác…

2. Cổ phiếu ESOP đem đến lợi ích gì?

Đối với nhân viên của doanh nghiệp

Cổ phiếu ESOP là loại cổ phiếu được ưu tiên phát hành cho những nhân viên có đóng góp cho công ty. Thế nên có thể coi đây là một cách khích lệ và tạo ra động lực cho nhân viên tiếp tục phát huy khả năng của mình.

Cổ phiếu càng có mức giá tăng cao trên thị trường, công ty càng ngày càng phát triển, thì nhân viên lại càng có động lực làm việc vì chính công ty của mình.

Khi nhân viên nắm giữ cổ phần ESOP và trở thành một trong những cổ đông của doanh nghiệp, nhân viên đó sẽ trở nên có trách nhiệm hơn với công việc và doanh nghiệp của mình.

Đối với doanh nghiệp

Khi doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ESOP, họ có thể giữ lại được những nhân sự tốt và có tinh thần trách nhiệm nhất.

Bên cạnh đó, khi phát hành ESOP, doanh nghiệp không phải thưởng cho người lao động bằng tiền mặt mà là sử dụng lợi nhuận của mình để phát hành cổ phiếu. Việc này sẽ góp phần giúp doanh nghiệp giữ lại nguồn tiền để mở rộng sản xuất – kinh doanh. Ngoài ra, số lượng cổ phần tăng lên sẽ giúp doanh nghiệp gia tăng vốn điều lệ.

2.1. Rủi ro khi phát hành cổ phiếu ESOP

Cổ phiếu ESOP được phát hành nhằm mục tiêu gắn kết nhân viên với công ty. Tuy nhiên, việc đưa cổ phiếu ESOP ra thị trường có thể đem đến những rủi ro cho doanh nghiệp. Một khi số lượng cổ phiếu tăng thì có thể làm loãng giá trị của từng cổ đông trong công ty. Dẫn đến việc tỷ suất lợi nhuận trên một cổ phiếu cũng giảm xuống.

Nếu phần đa cổ phiếu ESOP được phát hành cho những nhân viên thuộc về ban lãnh đạo của công ty sẽ dẫn đến việc xung đột lợi ích trong nội bộ công ty đó. Thực tế, có không ít doanh nghiệp chỉ phát hành ESOP chủ yếu cho các thành viên trong Hội đồng Quản trị hay Ban giám đốc của doanh nghiệp. Tức là có mục tiêu phục vụ cho bản thân họ trước, sau đó mới tới nhân viên cấp thấp hơn.

Bài viết trên đây đã giải thích cổ phiếu, cổ phần ESOP là gì và những lợi ích lẫn rủi ro của công cụ này. Trong trường hợp bạn là nhân viên công ty hoặc là nhà đầu tư, bạn nên lưu ý kỹ về những công ty liên tục phát hành ESOP.