Inflation (lạm phát) là gì và được đo lường như thế nào?

Lạm phát là gì?

Lạm phát là khi chi phí hàng hóa và dịch vụ tăng lên.

1. Giả sử tôi đang mua sắm và tôi thấy thứ gì đó đắt hơn, đó có phải là lạm phát không?

Có hay không. Để đo lường lạm phát ở một quốc gia lớn như Hoa Kỳ, bạn phải xem xét giá cả trên toàn quốc. Những gì bạn nhìn thấy trong cửa hàng địa phương của mình là một phần rất nhỏ trong tổng số lạm phát. Đây là lý do tại sao đôi khi có sự không kết nối giữa những người cảm thấy như giá cả đang tăng lên và con số lạm phát thực tế, theo Jim O’Sullivan, nhà kinh tế trưởng Hoa Kỳ tại High Frequency Economics.

Đôi khi mọi người tập trung vào những thứ mà họ đang phải trả nhiều hơn và họ không nhận ra rằng có những mặt hàng khác có thể đã rẻ hơn, ông nói. “Thường thì điều đó có thể dẫn đến ấn tượng của mọi người về lạm phát khá khác với những gì họ thực sự đang trả.”

Vì vậy, các nhà kinh tế không đi lên và đi xuống các lối đi của siêu thị địa phương của họ để cố gắng đo lường lạm phát?

Không.

1.1. Sau đó, họ làm điều đó như thế nào?

Bằng cách xem xét rất nhiều con số khác nhau.

Một trong những con số đó là Chỉ số Giá tiêu dùng – thường được gọi là CPI – dựa trên nhật ký mua sắm của 24.000 người. Mọi người viết ra những gì họ mua và chi phí bao nhiêu, và dữ liệu đó sau đó được sử dụng để tìm ra giá của một số sản phẩm nhất định đang thay đổi như thế nào. Vì những người này sống ở các khu vực thành thị trong cả nước, nên CPI cung cấp cho chúng tôi cái nhìn tổng thể hơn về những gì đang xảy ra với giá cả so với việc chỉ ghé thăm một siêu thị. Theo Điều tra dân số năm 2010, 80 phần trăm dân số Hoa Kỳ sống ở các khu vực đô thị như vậy.

Chỉ số CPI không chỉ giới hạn ở những thứ bạn có thể mua tại siêu thị địa phương. Nó bao gồm các mặt hàng hữu hình như thực phẩm, quần áo hoặc xe hơi, nhưng nó cũng bao gồm nhiều chi phí vô hình hơn như hóa đơn điện, giá gas, chi phí bảo hiểm y tế của bạn, v.v.

Hãy đối mặt với nó, chúng tôi tiêu tiền vào rất nhiều thứ. Và theo thống kê của Cục lao động, những thứ chúng ta chi tiêu vào hơn 200 loại. Các danh mục sau đó được sắp xếp thành tám nhóm chính tạo nên CPI: thực phẩm và đồ uống, nhà ở, may mặc, giao thông, chăm sóc y tế, giải trí, giáo dục và truyền thông, và các hàng hóa và dịch vụ khác.

Khi chỉ số CPI được công bố, nó bao gồm tỷ lệ tổng thể tại đó giá cả tăng hoặc giảm và sau đó là tỷ lệ “cốt lõi”. Chỉ số CPI cốt lõi không bao gồm giá năng lượng và thực phẩm, vì những giá này có thể thay đổi thường xuyên.

Khi các tổ chức tin tức và chính phủ nói về lạm phát, họ thường sử dụng các con số CPI cốt lõi. Tuy nhiên, chỉ số CPI cốt lõi không chính xác là thước đo lạm phát đáng tin cậy nhất vì nó bao gồm chi phí nhà ở và chúng thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào nơi bạn sống.

Một thước đo lạm phát khác mà các nhà kinh tế học xem xét để có được con số chính xác nhất về lạm phát là chỉ số Chi tiêu cho Tiêu dùng Cá nhân, hoặc PCE. Lúc đầu, PCE và CPI trông khá giống nhau, nhưng không phải vậy.

“Chỉ số CPI dựa trên một cuộc khảo sát về những gì các hộ gia đình đang mua; PCE dựa trên các cuộc khảo sát về những gì doanh nghiệp đang bán, ”theo Ngân hàng Dự trữ Liên bang Cleveland. Cũng có những khác biệt khác, chẳng hạn như chỉ số CPI chỉ tính những thứ mà các hộ gia đình phải trả, có thể loại trừ dịch vụ chăm sóc sức khỏe do người sử dụng lao động cung cấp.

Ngoài PCE và CPI, có những thước đo khác mà các nhà kinh tế xem xét, theo O’Sullivan.

“Ngay cả những thứ như khảo sát các công ty [hỏi]: Họ đang tăng hay giảm giá bán?” anh ấy nói. “Có dữ liệu về những gì đang xảy ra với chi phí lao động, theo thời gian là một yếu tố quyết định quan trọng, được cho là của lạm phát. Cũng chỉ có những cuộc khảo sát về cái gọi là kỳ vọng lạm phát. Mọi người mong đợi điều gì? ”

1.2. Vì vậy, nếu tôi là người tiêu dùng mong đợi trả nhiều tiền hơn cho một thứ gì đó, thì điều đó có thực sự ảnh hưởng đến giá cả không?

Không chính xác.

Nhưng không chỉ kỳ vọng về giá cao hơn mới thực sự khiến chúng tăng lên.

Như O’Sullivan đã đề cập ở trên, chi phí lao động có thể là một chỉ báo tốt về việc chúng ta có thấy lạm phát hay không. Chi phí lao động thường gắn liền với tỷ lệ thất nghiệp. Khi tỷ lệ thất nghiệp thấp và ngày càng có ít người tìm việc, các nhà tuyển dụng phải tăng lương để thu hút những nhân viên giỏi nhất. Khi họ tăng lương, đôi khi họ chuyển những chi phí đó cho người tiêu dùng bằng cách tăng giá, dẫn đến gia tăng lạm phát.

2. Tại sao tôi nên quan tâm đến lạm phát?

Một vài lý do. Một: Giá đang tăng! Nếu bạn đang gặp lạm phát và chi phí sinh hoạt của bạn cao hơn, bạn có thể là một trong những người có thể muốn yêu cầu tăng lương.

Hai: Bạn có biết ai chắc chắn quan tâm đến lạm phát không? Cục Dự trữ Liên bang và thị trường.

O’Sullivan nói: “Nó rõ ràng là quan trọng đối với thị trường tài chính vì nhiều lý do. “Nếu không có lý do nào khác, Fed đang đặt mục tiêu lạm phát là 2% mỗi năm. Nếu có vẻ như lạm phát sẽ mạnh hơn hoặc yếu hơn – và tất nhiên, trong vài năm qua, nó yếu hơn một chút – thì điều đó có ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. ”

Và chính sách tiền tệ có thể ảnh hưởng đến bạn. Nếu Fed tăng lãi suất để giữ cho nền kinh tế không quá nóng, bạn có thể phải trả nhiều tiền hơn để vay tiền hoặc bạn có thể nhận được lợi tức cao hơn cho tất cả các khoản tiết kiệm mà bạn đã gửi trong ngân hàng.

Chính phủ cũng sử dụng lạm phát để xác định cách điều chỉnh các khoản thanh toán An sinh xã hội và các lợi ích khác.

2.1. Còn khi không có lạm phát thì sao? Sẽ không tốt nếu giá thấp phải không?

Điều đáng sợ là nếu giá không tăng, chúng sẽ giảm. Sau đó, bạn đang đối phó với giảm phát. Hãy tưởng tượng bạn đi vay để mua một ngôi nhà, và sau đó mỗi năm giá trị của nó lại giảm xuống thay vì tăng lên. Điều đó có nghĩa là mỗi năm, khoản nợ của bạn ngày một lớn hơn.

Vấn đề khác là lạm phát thấp hoặc không có nghĩa là Fed phải giữ lãi suất thấp. Một trong những cách mà Fed giúp đỡ nền kinh tế trong thời kỳ suy thoái là giảm lãi suất. Nhưng nếu lãi suất vẫn ở mức thấp, thì Fed có rất ít khả năng để giải quyết khi cuộc khủng hoảng tài chính tiếp theo xảy ra. Nếu lạm phát gần hoặc ở mức 2%, Fed có thể tiếp tục tăng lãi suất.

Đó là lý do tại sao Fed luôn theo dõi sát sao những con số này. Con số lạm phát thấp cũng cho thấy nền kinh tế vẫn chưa hoàn toàn lành mạnh. Có thể là mọi người không được trả đủ lương hoặc thị trường lao động không chặt chẽ như Fed nghĩ.

3. Bạn có nên không nghĩ về lạm phát mỗi ngày?

Không, điều đó không lạ chút nào. Đó là một điều tốt.

Nó không phải lúc nào cũng như thế này. Theo O’Sullivan, nếu bạn quay trở lại năm 1980, lạm phát là điều mà mọi người luôn lo lắng. Ông nói: “Phải mất hai cuộc suy thoái đau đớn vào đầu những năm 1980 để giúp loại bỏ lạm phát ra khỏi hệ thống.

Đó là một trong những lý do tại sao Fed đã từ từ tăng lãi suất mặc dù lạm phát vẫn thấp hơn một chút so với mục tiêu 2%. Nếu nền kinh tế phát triển quá nóng, lạm phát có thể tăng nhanh hơn nhiều và trở thành điều đáng lo ngại.

“Cá nhân tôi nghĩ rằng con số [lạm phát] sẽ tăng lên trong vài năm tới và điều đó sẽ gây áp lực lên Fed trong việc tiếp tục tăng lãi suất,” O’Sullivan nói. “Tôi có lo lắng về việc quay trở lại những năm 1970 hay đầu những năm 1980 không? Không, nhưng tôi nghi ngờ – nếu có – mọi người có thể đã bị ru ngủ khi nghĩ rằng lạm phát đã chết. ”

3.1. Có thứ gì đó có thể giết chết lạm phát không?

Các nhà kinh tế tin rằng có một số điều đã làm cho nền kinh tế ít bị lạm phát hơn, như toàn cầu hóa và cái gọi là hiệu ứng Amazon. Amazon đã thực sự thay đổi cách mọi người mua sắm. Với hầu hết các giao dịch bán hàng diễn ra trực tuyến, nó không có chi phí chung lớn và do đó có thể cung cấp giá rẻ hơn. Người tiêu dùng biết rằng họ có thể mua được mọi thứ rẻ hơn trực tuyến, do đó, điều đó gây áp lực lên các cửa hàng khác cũng phải giữ giá thấp. Do đó, giá không tăng nhanh như trước đây.

Ảnh hưởng của Amazon đối với thị trường đã không thoát khỏi Fed. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2017, Chủ tịch Fed Chicago Charles Even đã chỉ ra rằng công nghệ đang gây rối và xuất hiện ở vị trí mà chúng tôi không ngờ tới.

Ông nói: “Có lẽ cách đây 3 năm không ai nghĩ quá nhiều về việc Amazon hợp nhất với Whole Foods. Theo ông, kiểu cạnh tranh này có thể ảnh hưởng đến giá cả và “có thể là một biện pháp hạn chế lạm phát”.

3.2. Vậy Amazon có phải là kẻ giết lạm phát?

Không. Nó giống như một gờ giảm tốc. O’Sullivan chỉ ra rằng những lo ngại tương tự xuất hiện khi Walmart bắt đầu mở các cửa hàng trên toàn quốc, “đánh bật những công ty mẹ và con này” bằng cách cắt giảm giá của họ.

Ông nói: “Điều đó đã giúp kìm hãm lạm phát. “Theo một cách nào đó, điều này lại lặp lại một lần nữa…. Chắc chắn rất hợp lý khi mua sắm trực tuyến, so sánh trực tuyến, tất cả những thứ đó đều giúp kiềm chế lạm phát. Điều đó không có nghĩa là lạm phát không thể tăng lên, nhưng nó có ảnh hưởng. Không nghi ngờ gì về điều đó ”.