Mobile Money là gì? Có thay thế được Ví điện tử không?

Mobile Money là gì mà Nhà nước đang hối thúc các doanh nghiệp viễn thông nhanh chóng đẩy nhanh tiến độ triển khai. Liệu khi Mobile Money được triển khai rồi thì thị phần thanh toán di dộng tại Việt Nam có được chia lại hay không? Và ai là người được lợi nhất khi triển khai Mobile Money?

1. Mobile Money là gì?

Mobile Money là một hình thức cho phép chủ thuê bao di động của mình (tức chủ SIM điện thoại) có thể tận dụng tài khoản nhà mạng của mình làm tài khoản để chuyển tiền qua lại cho nhau. Thậm chí có thể dùng tiền trong SIM điện thoại để tiến hành thanh toán dịch vụ, mua hàng hoá online bằng chính tài khoản này.

Đương nhiên là trước khi sử dụng được Mobile Money thì bạn cần phải tiến hành định danh chủ thuê bao di dộng tại công ty viễn thông mới có thể nạp tiền, rút tiền, chuyển tiền và thanh toán bằng Mobile Money. Có thể nói Mobile Money là một Ví điện tử không có tài khoản ngân hàng.

2. Sự khác nhau giữa Mobile Money và Ví điện tử?

Nếu như Ví điện tử bạn cần phải có tài khoản ngân hàng, sau đó nạp tiền vào tài khoản ngân hàng rồi chuyển tiền từ tài khoản ngân hàng vào tài khoản Ví điện tử, sau đó mới có thể thực hiện giao dịch được với Ví điện tử. Như vậy, có thể thấy bạn cần định danh tài khoản tại ngân hàng và định danh tại công ty cung cấp dịch vụ Ví điện tử mới có thể sử dụng được.

Có một sự ràng buộc nữa là nếu bạn muốn dùng Ví điện tử thì bạn phải sở hữu điện thoại thông minh (smartphone) mới có thể cài được ứng dụng, đồng thời phải đăng ký kết nối mạng 4G hoặc Wifi.

Tuy nhiên, với Mobile Money thì không cần phải sở hữu đồng thời các tiêu chí trên. Cái bạn cần là một chiếc SIM chính chủ và một cái điện thoại cùi bắp là có thể sử dụng được rồi. Hơn nữa, muốn nạp tiền vào Mobile Money thì dễ dàng hơn rất nhiều, bạn có thể nạp tiền thông qua các điểm dịch vụ, đại lý, nhà mạng.

Trước đây, Ví điện tử có thể nạp từ các điểm dịch vụ nhưng giờ thì không được làm việc đó nữa. Chỉ có một nguồn tiền vào là từ tài khoản ngân hàng mà thôi.

3. Điều kiện đăng ký Mobile Money là gì?

Để đăng ký và sử dụng được Mobile Money thì khách hàng phải đáp ứng được đồng thời 3 tiêu chí dưới đây:

• Thuê bao đó phải được đăng ký thông tin chính chủ. Đồng nghĩa với việc bạn phải mang CMND hoặc CCCD ra cửa hàng nhà mạng để đăng ký thông tin cá nhân.
• Thuê bao di động đó phải được kích hoạt và phải có thời gian sử dụng liên tục trong vòng 3 tháng liên tiếp.
• Tại một doanh nghiệp viễn thông, bạn chỉ được phép sở hữu một tài khoản Mobile Money mà thôi. Do đó, nếu bạn có 3 SIM của Mobifone đi chăng nữa thì cũng chỉ có thể có một tài khoản Mobile Money mà thôi.

4. Nạp, rút và chuyển tiền với Mobile Money như thế nào?

Theo như Quyết định 316/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thí điểm Nạp rút và chuyển tiền Mobile Money được áp dụng cụ thể như sau:

Đối với nạp tiền

Bạn có thể nạp tiền tại các điểm dịch vụ, đại lý được chỉ định của đơn vị cung cấp Mobile Money. Ngoài ra, Mobile Money còn cho phép thêm 2 hình thức nạp tiền nữa là bạn có thể nạp tiền vào từ tài khoản ngân hàng của bạn và từ tài khoản Ví điện tử của cùng một doanh nghiệp có triển khai Mobile Money và Ví điện tử như Nạp tiền từ Viettelpay sang Mobile Money của bạn tại Viettel.

Đối với rút tiền

Bạn có thể rút tiền từ Mobile Money về những kênh mà bạn đã nạp vào như điểm dịch vụ, tài khoản ngân hàng, Ví điện tử của cùng một doanh nghiệp với Mobile Money.

Đối với chuyển tiền

Bạn có thể chuyển tiền giữa các tài khoản Mobile Money trong cùng một doanh nghiệp, hoặc chuyển tiền từ Mobile Money về tài khoản ngân hàng có cùng thông tin chủ sở hữu với Mobile Money hoặc chuyển sang Ví điện tử của cùng một doanh ngiệp.

Lưu ý: Hạn mức chuyển tiền, nạp tiền và rút tiền chỉ giới hạn ở mức 10 triệu/tháng/tài khoản Mobile Money. Tức 10 triệu cho cả 3 giao dịch trên.

5. Tình hình triển khai Mobile Money tại Việt Nam và thế giới

Thẳng thắng mà nói thì Mobile Money ở trên thế giới không được phổ biến rộng rãi. Đặc biệt là ở các quốc gia Châu Âu và Châu Mỹ thì không thấy sự tồn tại của loại hình này. Họ chuộng sử dụng thẻ tín dụng nhiều hơn là Mobile Money và Ví điện tử. Châu Phi là châu lục có tỉ lệ sử dụng Mobile Money lớn nhất trên thế giới.

Về cơ bản, Mobile Money chỉ phù hợp với những quốc gia kém phát triển, những vùng sâu vùng xa mà không có điện thoại thông minh, người dân không có tài khoản ngân hàng để thực hiện các giao dịch online. Do đó, các quốc gia chưa phát triển như Thái Lan, Philippines, Bangladesh, Ấn Độ, Pakistan mới được Chính phủ triển khai loại hình này để thúc đẩy giao dịch không tiền mặt trong nhân dân.

Còn Trung Quốc thì đã phổ cập quá tốt mô hình Ví điện tử đến từng ngỏ ngách của đời sống người dân rồi, nên không cần phải triển khai thêm Mobile Money. Việt Nam thì chỉ mới bắt đầu cho thí điểm vào năm 2020 nhưng có vẻ như các doanh nghiệp viễn thông không mặn mà lắm.

6. Những thách thức đang chờ đón Mobile Money

Việc các doanh nghiệp viễn thông không mặn mà triển khai Mobile Money bị rào cản bởi rất nhiều lý do cụ thể như:

• Vấn nạn SIM rác: Mặc dù có nhiều chiến dịch nhằm xoá bỏ SIM rác nhưng đâu đó vẫn còn tồn tại quá nhiều SIM rác trên thị trường. Nếu SIM rác vẫn còn tồn tại thì các tài khoản Mobile Money nặc danh vẫn còn tồn tại theo.
• Hạn chế đơn vị chấp nhận thanh toán: Nếu như đi đến bất kỳ nhà hàng, quán xá nào cũng thấy kênh thanh toán lựa chọn là quét mã QR như MoMo, Zalopay, VNPay hoặc Mastercard/Visa thì người dùng lại không thấy kênh Mobile Money để thanh toán.
• Thay đổi thói quen dùng tiền mặt ở nông thôn: Nông dân là tầng lớp khó thay đổi thói quen nhất khi họ đã quen với cuộc sống tiền mặt rất nhiều năm trước đó. Đây cũng là một rào cản lớn nhất trong chính sách hạn chế dùng tiền mặt.

7. Câu hỏi thường gặp