Bản chất của mô hình kinh doanh bán hàng đa cấp là gì, tốt hay xấu?
- Bản chất của mô hình kinh doanh đa cấp là gì?
- Kinh doanh đa cấp là tốt hay xấu?
- Kinh doanh đa cấp có lợi hay có hại?
- Có nên kinh doanh theo mô hình đa cấp?
Đây có lẽ là những thắc mắc mà bạn đọc cần giải đáp về khái niệm của kinh doanh đa cấp, và có một cái nhìn tổng quát về kinh doanh đa cấp. Hãy cùng nganhang24h.vn theo dõi bài viết dưới đây cùng nhau giải quyết những câu hỏi trên của bạn nhé
1. Kinh doanh theo mô hình đa cấp là gì?
Tiếp thị đa cấp, kinh doanh đa cấp (Tiếng Anh: Multi-Level Marketing, viết tắt là: MLM, ngoài ra còn được hay thường gọi là tiếp thị trên mạng và tiếp thị giới thiệu. Đây là một mô hình chiến lược tiếp thị cho việc bán sản phẩm hoặc dịch vụ của công ty.
- Doanh thu chính của công ty MLM có nguồn gốc từ lực lượng lao động mà công ty không cần phải trả lương bán sản phẩm, dịch vụ hay các mặt hàng khác của công ty.
- Thu nhập chính của người tham gia được lấy từ hệ thống hoa hồng mô hình kim tự tháp hoặc hệ thống nhị phân (bạn có thể tìm hiểu hai hệ thống này trên nhiều nguồn tin khác nhau)
Mặc dù mỗi công ty MLM đều đưa ra kế hoạch tài chính cụ thể của riêng mình để thanh toán trả tiền hoa hồng cho bất kỳ khoản thu nhập nào cho những người tham gia tương ứng phân phối sản phẩm cho họ, nhưng đặc điểm chung của hầu hết tất cả các công ty MLM là các kế hoạch bồi thường này về mặt lý thuyết chỉ chi trả cho những người phân phối sản phẩm từ hai luồng doanh thu tiềm năng.
- Đầu tiên những người tham gia phân phối bán lẻ trực tiếp cho khách hàngcủa họ sẽ được chi trả từ hoa hồng bán hàng
- Thứ hai được trả từ hoa hồng dựa trên các giao dịch, doanh số mua bán được thực hiện bởi các nhà phân phối khác bên dưới người tham gia đã tuyển dụng những người tham gia khác vào MLM, những người này được gọi là nhà phân phối cấp dưới trong hệ thống của MLM
Từ đó, nhân viên bán hàng MLM sẽ bán sản phẩm của mình bằng cách giới thiệu mối quan hệ và tiếp trị truyền miệng cho người tiêu dùng bán lẻ. Và quan trọng nhất, họ được khuyến khích tuyển dụng, những người khách tham gia chuỗi phân phối sản phẩm với tư cách là nhân viên bán hàng, để họ có thể trở thành nhân viên cấp dưới của họ .
Theo một báo cáo của Ủy ban Thương Mại Liên Bang, thì có ít nhất 99% người phân phối, tham gia bán hàng ở mô hình này đều bị mất tiền, đồng nghĩa với việc, nếu có 1000 người tham gia, thì sẽ có 9900-999 người sẽ bị mất tiền.
Bản chất của đa cấp là không có hại, một số công ty đa cấp vẫn kinh doanh chân chính những hiện nay mô hình này bị biến tướng rất nhiều nên luôn bị gắn mác là hình thức kinh doanh xấu và có hại. Tuy vậy, vẫn có rất nhiều người mù quáng và bị lừa. Kinh doanh theo mô hình đa cấp khuyến khích họ tham gia, giữ được niềm tin và đạt được lợi nhuận lớn. Ở nhiều nơi, kinh doanh theo mô hình đa cấp là bất hợp pháp.
2. Mô hình kinh doanh đa cấp vận hành như thế nào
2.1. Dòng thu nhập của mô hình kinh doanh đa cấp
Trong mô hình kinh doanh của tiếp thị đa cấp, thì tiền hoa hồng của người tham gia phân phối theo cấu trúc kim từ tháp ( người phân phối cấp dưới) là nguồn doanh thu có lãi lớn nhất của công ty, đồng thời cũng là nguồn doanh thu có thu nhập thấp nhất đối với người phân phối. Ngược lại, doanh thu từ việc bán sản phẩm trực tiếp của công ty lại là nguồn doanh thu có tỷ lệ lãi thấp nhưng lại là thu nhập chính của người bán sản phẩm. Từ đó, ta thấy được rằng, sau khi đã bù trừ lợi nhuận và chi phí, thì cả hai nguồn doanh thu đều gần như bằng không.
Ở một số công ty đa cấp, họ không công khai con số tỷ lệ người tiêu dùng của họ, đồng thời những người tham gia vào hệ thống đa cấp. Có các công ty còn không lưu trữ những số liệu này chỉ vì họ không thể phân biệt được người tiêu dùng hay người bán hàng.
Nhưng nhiều công ty hoạt động theo hình thức đa cấp biến tướng vẫn tạo ra hàng tỷ đồng hàng nằm và lợi nhuận rất lớn. Vậy từ đâu mà họ lại được như vậy? Đó chính là việc họ tạo lợi nhuận bằng nguồn lao động không lương, và chỉ chi trả cho các cá nhân tham gia đúng đầu trong mạng lưới phân phối sản phẩm.
Các công ty kinh doanh theo mô hình đa cấp hoạt động trên cơ sở tiền hoa hồng. Nên những người tham gia trở thành người tiêu dùng các sản phẩm của công ty vì họ bị bắt buộc phải làm như vậy. Điều này sẽ tạo một khoản lợi nhuận rất lớn cho chủ sở hữu và các cổ đông của công ty MLM công ty.
Từ đó những nạn nhân sẽ tham gia thành một mạng lưới bán hàng đa cấp bị biến tướng, họ bị lừa và luôn hi vọng sẽ được đứng đầu ở tháp kinh doanh này. Điều này sẽ giúp họ tạo được lợi nhuận cao từ các cổ đông thực tế của công ty đa cấp, và đa số là không!
2.2. Thu nhập của người bán hàng
Đa phần những người tham gia vào mô hình kinh doanh đa cấp đều có lợi nhuận ròng không đáng kể hoặc là không. Trung bình thu nhập của một người Việt Nam bán hàng đa cấp chỉ có 316 nghìn đồng/tháng. Đây là số liệu chính xác của Cục quản lý cạnh tranh của Bộ Công Thương Việt Nam. Theo số liệu thống kê từ Cục Quản lý cạnh tranh trực thuộc Bộ Công Thương.
Thực tế rằng, những người tham gia đều mất tiền để cho một số cá nhân ở cấp cao nhất của kim tự tháp MLM kiếm được thu nhập. Các công ty sẽ khuyến khích bạn tiếp tục tham gia, mất tiền oan với lời hứa hẹn sẽ được phân phối đầy đủ cho những ai tham gia
2.3. Vì sao người tham gia dễ bị lừa vào đa cấp
Người tham gia vào mạng lưới đa cấp sẽ bị các công ty này lừa đảo, giúp họ tin rằng họ có khả năng tài chính độc lập thông qua việc kinh doanh đa cấp. Họ sẽ bị thu hút bởi các cụm từ như “lối sống bạn xứng đáng” hoặc “nhà phân phối độc lập” hơn hết có thể là “làm giàu nhanh chóng”
Các sản phẩm, dịch vụ chủ yếu phụ thuộc vào mô hình đa cấp. Các công ty đa cấp này thường sẽ không nhắc đến khả năng thất bại, hay tổn thất về tài chính. Để tạo niềm tin ảo cho người tham gia mô hình này.
2.4. Luật lao động đối với người tham gia đa cấp
Những người tham gia bán hàng đa cấp sẽ không được công nhận là nhân viên của công ty MLM. Họ sẽ không có các khoản tiền lương cố định, cũng không nhận được tiền thưởng hay các đền bù từ công ty. Nguồn thu nhập chính của họ chỉ là tiền nhận được từ hoa hồng bán hàng hay tiền hoa hồng nhân viên dưới quyền của họ.
Vì vậy những người tham gia bán hàng đa cấp sẽ không được pháp luật bảo vệ. Họ thường được mô tả là nhà thầu độc lập, chủ doanh nghiệp ,… nhưng trên thực tế, họ chỉ được gắn mác và không có ý nghĩa pháp lý thực tế.
2.5. Sản phẩm của mô hình kinh doanh đa cấp
Vì sản phẩm giúp đánh giá được hình thái phát triển của công ty, sản phẩm càng tốt thì niềm tin của khách hàng với công ty càng tăng. Công ty đa cấp cũng không ngoại lệ, vì sản phẩm của công ty đa cấp thường được truyền miệng lan tỏa đến nhiều người. Những sản phẩm này thường chỉ độc quyền và chỉ công ty mới phân phối.
Đây là những hình thái sản phẩm chính của công ty đa cấp mà HoTroVay.Vn tổng hợp được:
- Đa cấp bán hàng hóa: Thiên Ngọc Minh Uy, Tân Mặt Trời…
- Đa cấp thương mại điện tử ( mở gian hàng ảo MB24 tại Đắk Lắk)
- Đa cấp khóa học, kĩ năng mềm ( web học tập như hocduong.vn )
- Đa cấp dự án: Các hoạt động đa cấp gắn mác là dự án kinh tế,…
- Đa cấp tiền tệ: lừa đảo người tham gia dùng tiền thật mua đồng tiền ảo
- Đa cấp để các cá nhân tham gia tổ chức: Thông thường mở các buổi offline, giới thiệu doanh nghiệp, từ đó lừa đảo giới thiệu các cá nhân tham gia sẽ được nhận tiền hoa hồng.
- Đa cấp hỗn hợp: đây là hình thức tham gia đa cấp có đặc điểm của nhiều hình thái đa cấp kết hợp lại với nhau.
3. Lịch sử hình thành kinh doanh đa cấp
3.1. Ai là người khởi xướng mô hình kinh doanh đa cấp?
Carl Rehnborg sống tại St. Augustine, bang Florida, Hoa Kỳ. Ông sinh năm 1887 và là con trai của một nhà kinh doanh về kim Hoàn. Ông luôn có một cảm hứng mãnh liệt về việc bổ sung chất sinh dưỡng cho cơ thể, nâng cao sức khỏe từ các loại thực vật.
Nằm 1927, ông đã bắt đầu chế biến các loại bổ sung chất dinh dưỡng, đây là kết quả của nỗ lực, quan sát và nghiên cứu trong nhiều năm của ông. Vì chưa có kinh phí để thực hiện, ông đã cho ra một ý tưởng kinh doanh tiền thân là mô hình kinh doanh đa cấp thời bây giờ.
Carl Rehnborg đã đề xuất cho những người bạn của ông giới thiệu sản phẩm cho người quen của họ. Nếu người quen của họ mua sản phẩm thì ông sẽ trả tiền hoa hồng cho những người giới thiệu mua sản phẩm thành công. Từ đó, thuốc bổ sung dinh dưỡng của ông ngày được bán càng nhiều. Ông đã không ngờ được kết quả của mô hình này lại thành công đến thế.
Sau thành công này, ông đã lập ra công ty Vitamin Products Company, sau đó đến năm 1940 ông cho đổi tên thành Nutrilite Products, Inc. Công ty của Carl Rehnborg luôn đảm bảo được các nhà phân phối có đầy đủ sản phẩm và tiền hoa hồng mà họ giới thiệu được và bán cho khách hàng.
3.2. Ba làn sóng phát triển của bán hàng đa cấp
Từ khi làn sóng kinh doanh đa cấp này dậy sóng vào đầu thập niên 70 của thế kỉ XX, thì nó đã vấp phải nhiều sự phản đối. Vì vậy, các công ty đa cấp vấp phải rất nhiều khó khăn để khẳng định mình. Cuối năm 1979, nhờ vào các nỗ lực đấu tranh thì Tòa án thương mại Liên bang đã công nhập và hợp pháp hóa hình thức kinh doanh này. Từ đó các làn sóng của công ty đa cấp ra đời
Làn sóng thứ nhất, từ năm 1940-1979 đã có 30 công ty kinh doanh đa cấp ra đời tại Mỹ, tạo bước đà lớn cho mô hình này hoạt động rộng khắp
Làn sóng thứ hai, từ năm 1979-1990, đây là thời kì hoàn kim của kinh doanh đa cấp. Hàng trăm công ty được thành lập mỗi ngày với rất nhiều sản phẩm và hình thái phong phú đa dạng.
Làn sóng thứ ba, từ năm 1990, Hình thức kinh doanh đa cấp được đơn giản hóa nhờ vào sự tiến bộ của Internet. Công nghệ và truyền thông phát triển mạnh mẽ. Từ đó, các công ty có thể sáng tạo các phương pháp kinh doanh cho riêng mình
4. Mô hình kinh doanh đa cấp là có lợi hay có hại?
4.1. Mô hình kinh doanh đa cấp có lợi không?
Bạn cũng có thể kiếm được thu nhập từ việc việc bán hàng cho các công ty đa cấp chân chính. Nhưng hiện nay việc kinh doanh đa cấp đã bị biến tướng rất nhiều nên bạn cần cân nhắc thật kĩ khi tham gia.
Một doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính sẽ có những đặc điểm chính đó chính là tập trung và sản phẩm, không phải là sản phẩm tuyển dụng hay việc thu hút tiền đầu tư của những người tham gia.
- Sản phẩm tốt, chất lượng, giá cả hợp lý: Nhiều công ty đa cấp bị biến tướng có thể bán những mặt hàng kém chất lượng và đẩy giá lên cao.
- Họ luôn có những nhà đào tạo phân phối tốt, những nhà bán hàng này sẽ đào tạo cho bạn kĩ năng của một nhà phân phối tốt để bạn có thể bán sản phẩm
- Hoạt động bán hàng này thực hiện thông qua hệ thống và nhà phân phối và phục vụ cho mục tiêu bán hàng là chủ yếu. Doanh nghiệp bán hàng đa cấp chân chính sẽ có nguồn thu chu yếu từ việc bán hàng
4.2. Mô hình tháp ảo là biến tướng của kinh doanh đa cấp
Mô hình tháp ảo chính là một biến tướng của hình thức kinh doanh đa cấp. Đây là một hình thức bán hàng đa cấp bất chính.
Ở đây, lợi nhuận không xuất phát từ việc giới thiệu sản phẩm mà thay vào đó, lợi nhuận chính là việc giới thiệu, tuyển dụng các thành viên mới. Đối tượng làm việc của hình tháp ảo là Tiền. Người thành lập ra hình thức này sẽ lợi dụng và bóc lột các thành viên bên dưới (Đáy kim tự tháp)
Đối với đa số người dân, nhân là những người không hiểu rõ về kinh doanh đa cấp. Sẽ có thể khó để phân việc giữa các công ty minh bạch hay là những công ty đa cấp. Nhiều người nghĩ kinh doanh đa cấp theo nhiều cách khác nhau và sai lệch về chúng.
Hi vọng, thông qua bài viết này, bạn sẽ được trang bị cho mình những kiến thức, nội dung về mô hình kinh doanh đa cấp và các biến tướng của nó. Từ đó, giúp bạn luôn sáng suốt để lựa chọn cho mình một nguồn thu nhập phù hợp, tránh bị lợi dụng bởi các công ty đa cấp bị biến tướng hiện nay. Chúc bạn thành công
